Cúm gia cầm có lây sang người không

Cúm A và B lưu hành theo mùa ở người; cúm C gây bệnh lẻ tẻ ở người & lợn; cúm D chủ yếu ảnh hưởng gia súc và chưa ghi nhận gây bệnh ở người. Hằng năm, cúm mùa toàn cầu ước gây 3–5 triệu ca nặng và 290.000–650.000 ca tử vong.

Cúm gia cầm lây sang người: thông tin cập nhật & hướng dẫn cho trang trại

Bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do virus cúm; lây qua đường hô hấp, bề mặt nhiễm mầm bệnh, hoặc tiếp xúc/sử dụng gia cầm ốm, chết do cúm.

Tổng quan nhanh

Cúm A và B lưu hành theo mùa ở người; cúm C gây bệnh lẻ tẻ ở người & lợn; cúm D chủ yếu ảnh hưởng gia súc và chưa ghi nhận gây bệnh ở người. Hằng năm, cúm mùa toàn cầu ước gây 3–5 triệu ca nặng và 290.000–650.000 ca tử vong.

Một số chủng cúm A từ động vật có thể lây sang người: từ gia cầm H5N1, H5N6, H7N9, H7N7, H9N2; từ heo H1N1, H1N2, H3N2. Ở người, tỷ lệ nặng/tử vong của H5N1, H5N6, H7N9 cao hơn cúm mùa.

Các type virus cúm & mức độc lực

Đường lây & nguồn lây

• Người ↔ người (A/B mùa): giọt bắn/khí dung khi ho, hắt hơi; chạm bề mặt nhiễm → tay → mũi/miệng/mắt.
• Động vật → người (A từ gia cầm/heo): hít/tiếp xúc nước bọt, nhầy, phân của con vật bệnh; xử lý/tiêu thụ gia cầm ốm, chết.
• Ghi nhớ: Lây trực tiếp người–người với cúm gia cầm hiện hạn chế, nhưng đột biến gen có thể làm tăng nguy cơ.

Triệu chứng ở người

Có thể không triệu chứng → nhẹ (sốt, ho, chảy/nghẹt mũi, đau họng, đau mỏi cơ, đau đầu, viêm kết mạc); ít gặp: tiêu chảy, buồn nôn, nôn, co giật. Trường hợp nặng: khó thở, viêm phổi, tiến triển suy hô hấp.

Xét nghiệm & khi nào cần đi khám

Test nhanh Influenza A/B (dịch mũi/họng/tỵ hầu) giúp phát hiện kháng nguyên; một số sinh phẩm phân biệt A(H1N1), A và B. Nếu sốt cao, gai rét, viêm long đường hô hấp, có yếu tố tiếp xúc (gia cầm bệnh/vùng dịch/đi qua vùng lưu hành), cần đến cơ sở y tế để được thăm khám và làm xét nghiệm chẩn đoán.

Trường hợp viêm hô hấp nhẹ, không yếu tố dịch tễ rõ ràng: không cần hoang mang hay tự xét nghiệm gây lãng phí.

Điều trị bổ trợ tại nhà (tham khảo)

• Nghỉ ngơi, uống đủ nước; dinh dưỡng đầy đủ.
• Hạ sốt paracetamol khi ≥ 38,5°C theo hướng dẫn.
• Bù dịch–điện giải (oresol) khi mất nước.

*Thông tin tham khảo, không thay thế tư vấn y tế. Luôn làm theo hướng dẫn cơ quan y tế & thú y địa phương.

Kiểm tra an toàn sinh học cho trại

1. Luồng đi một chiều; khu sạch – khu bẩn tách bạch.
2. Khử trùng lối vào, phương tiện, dụng cụ; đặt khay sát khuẩn.
3. Cách ly lô mới; không giết mổ/tiêu thụ gia cầm ốm/chết.
4. Báo cáo, xử lý gia cầm nghi bệnh theo quy định; ghi chép vệ sinh.